‘Humanitaire hulp is geen bodemloze put’

Draagt ontwikkelingshulp bij aan het uitbannen van armoede? ZOA weet het zeker: ja. Toch wil de regering erop bezuinigen, en veel mensen steunen dit beleid. Uit reacties die ZOA kreeg, blijkt dat er nogal wat misverstanden bestaan over humanitaire hulp. ZOA-woordvoerder KlaasJan Baas reageert op vijf stevige beweringen over ontwikkelingshulp.

17 oktober 2024

vijf misverstanden over ontwikkelingshulp

‘Niets bereikt met al die miljarden? Integendeel!’

De regering wil fiks bezuinigen op ontwikkelingshulp. Voorstanders van deze ‘grootste bezuiniging ooit’ baseren zich op misverstanden over humanitaire hulp, stelt ZOA. In een artikel in dagblad De Stentor reageerde ZOA woordvoerder KlaasJan Baas onlangs op vijf stevige beweringen:

‘Het is een bodemloze put. Tientallen jaren hulp hebben niks opgeleverd’

Ook al doen wij dit werk al vijftig jaar, oorlogen en natuurrampen hebben we niet kunnen oplossen. Daarom zal er altijd een hulpvraag zijn. Maar is er dan niets bereikt ‘met al die miljarden’? Integendeel: cijfers van de Wereldbank tonen aan dat het aantal mensen dat in extreme armoede leeft, sinds 1981 is gedaald van ruim 40 procent naar onder de tien procent van de wereldbevolking.

Terwijl in diezelfde tijd de wereldbevolking bijna verdubbelde. Ook is de wereldwijde honger in de afgelopen vijftig jaar spectaculair gedaald. Helaas is de laatste tien jaar die daling gestopt en neemt de honger in de wereld weer toe.

Dat heeft vooral te maken met klimaatverandering, de coronacrisis en de toename van het aantal gewapende conflicten. Maar over het geheel genomen zijn de resultaten van noodhulp en ontwikkelingswerk gezien voorgaande cijfers verbluffend.

‘Geld verdwijnt in de zakken van corrupte dictators’

Hulporganisaties zoals ZOA besteden het geld direct aan de hulp ter plekke en aan de mensen die het het hardst nodig hebben. De zogenaamde ‘bilaterale hulp’, waarbij het geld direct aan de regering van een land wordt gegeven, komt steeds minder voor.

Dat geldt zeker voor ontwikkelingslanden in Afrika. Sommige landen proberen wel een graantje mee te pikken van de ontwikkelingshulp, bijvoorbeeld door een absurde wisselkoers te hanteren of hoge importheffingen op hulpgoederen te rekenen. Meer hierover is te lezen in een interview met programmadirecteur van ZOA, Edwin Visser.

‘Roer de pil door het eten’

Meerdere mensen wezen erop dat geboortebeperking de beste oplossing tegen armoede is. Dan zijn er immers minder ‘hongerige buikjes’ te voeden. Bedenk dan wel dat ontwikkelingshulp de meest succesvolle methode is om het aantal kinderen per vrouw te laten dalen. Waar welvaart en kennisniveau stijgen, daalt het geboortecijfer.

‘Ze hebben zelf ook rijke mensen. Laten die hun eigen armen helpen’

Iedereen moet zijn verantwoordelijkheid nemen om iets te doen aan de ongelijkheid in de wereld, ook de mensen in die landen zelf. Maar daarmee kunnen we onze verantwoordelijkheid niet wegpoetsen. We hebben het niet altijd door, maar veel onschuldige mensen lijden mede onder de gevolgen van ónze welvaart. Onze ecologische voetafdruk is onevenredig groot, terwijl de ontwikkelingslanden het meest worden getroffen door de gevolgen van klimaatverandering.

Of neem de conflicten en uitbuiting vanwege de jacht op grondstoffen voor onze mobieltjes en elektrische auto’s. De gevolgen voor gewone mensen zijn schrijnend. Als mede-wereldburgers schept dat een verantwoordelijkheid om onze troep op te ruimen en deze mensen ‘schadeloos’ te stellen.

‘Hulp hoort tijdelijk te zijn’

De humanitaire hulp die ZOA verleent, is inderdaad tijdelijk. Het gaat om noodhulp aan mensen die alles zijn kwijtgeraakt door een oorlog of een natuurramp. Maar we helpen ze daarna ook hun bestaan weer duurzaam op te bouwen.

In de afgelopen vijftig jaar zijn we steeds ingesprongen op nieuwe crises en hebben we andere hulp afgebouwd, omdat de oorlog voorbij was of de schade na een natuurramp weer was hersteld. Zo zijn we dit voorjaar vertrokken uit Irak en eerder uit bijvoorbeeld Liberia, Sri Lanka en andere landen in Zuid-Oost Azië (=ZOA) waar we vijftig jaar geleden begonnen. Dus ja, onze hulp is tijdelijk, maar zolang de wereldvrede niet is aangebroken, zullen er altijd mensen in acute nood zijn.

Om er na een ramp weer bovenop te kunnen komen, hebben mensen tijd nodig. ZOA geeft mensen de tijd om te herstellen. Help je mee?

Word donateur en geef mensen herstel en een nieuwe start

Mensen die vanwege een ramp of conflict hun basis moeten ontvluchten, geef jij met een vaste gift de tijd om te herstellen, te verwerken en opnieuw te beginnen. Voor € 10 per maand krijgt een vader of moeder bijvoorbeeld al landbouwtraining en zaden voor inkomensherstel.