Tot april 2023 werkte ZOA in Sudan aan wederopbouw. Sinds het uitbreken van het conflict tussen rivaliserende groepen en het nationale leger verleent ZOA noodhulp. Dat is hard nodig, want de omvang van de humanitaire crisis in Sudan is enorm. Tien miljoen mensen zijn op de vlucht, naar andere delen van het land of buurlanden.
ZOA helpt waar mogelijk
De oorlog tussen de paramilitairen en het regeringsleger in Sudan is ingrijpend. Maar liefst 10 miljoen mensen zijn op de vlucht geslagen. De humanitaire crisis in het land is van ongekend grote omvang. Zo'n 2 miljoen mensen verblijven nu in buurlanden als Tsjaad en Zuid-Sudan; de meesten (bijna 8 miloen mensen) zijn naar andere delen van Sudan gevlucht.
Er is gebrek aan alles: voedsel, gezondheidszorg, water, elektriciteit, hygiëne en sanitaire voorzieningen. Ruim 25,6 miljoen mensen in Sudan zijn er niet zeker van dat ze morgen iets te eten hebben; 6,3 miljoen van hen balanceert op het randje van acute hongersnood.
“Dit komt onder meer door het gemiste plantseizoen in 2023, een slechte oogst als gevolg van het conflict, wijdverspreide onveiligheid, hoge inflatie en nauwelijks toegang tot humanitaire hulp”, vertelt Mahlet Tekalegne, programmadirecteur van ZOA in Sudan.
Ook is er dringend behoefte aan water, sanitaire voorzieningen en medicijnen. Ruim 70 procent van de Sudanese gezondheidszorg is ingestort. “In de verzamelcentra voor ontheemden gaan steeds meer epidemieën rond. Met name vrouwen en kinderen hebben dringend bescherming nodig”, zegt Mahlet.
Vanwege het geweld in de hoofdstad Khartoem verplaatste ZOA het hoofdkantoor in Sudan naar het oosten van het land, waar het rustiger is. Lokale medewerkers uit Khartoem zijn daarnaartoe gevlucht. Waar ZOA eerder werkte aan wederopbouw, ligt de focus nu op noodhulp in de staten Gedaref, Al-Jazira, Zuid-, Oost- en Noord-Darfur.
Gemakkelijk gaat dat niet. De oorlog is met name in Darfur erg heftig. Daardoor is bijvoorbeeld communicatie beperkt mogelijk en zijn activiteiten van de overheid, markt en het bankwezen verstoord.
Het is onmogelijk voor ZOA en andere noodhulporganisaties om humanitaire hulp op grote schaal te verlenen, omdat die wordt geblokkeerd door gewapende strijders. Omdat de economie uiteen is gevallen, schieten prijzen van voedsel en basisgoederen omhoog.
In de afgelopen maanden heeft ZOA samen met lokale partners noodhulp verleend aan gemeenschappen in de staten Darfur en Gedaref die getroffen zijn door het conflict. Nu de hoofdstad van de staat Sennar onlangs ook in handen van de paramilitairen (RSF) is gevallen, vluchten nog meer mensen naar Gedaref.
"Het is een voordeel dat ZOA al vijftien jaar in Sudan werkt", zegt Mahlet. "We hebben een goed netwerk in het land." Medewerkers van ZOA doen alles wat ze kunnen om zoveel mogelijk landgenoten te helpen, terwijl de meesten van hen zelf ook oorlogsgebieden hebben moeten ontvluchten.
De afgelopen maanden heeft ZOA met partnerorganisatie SOS Sahel, in samenwerking met andere ngo’s, vanuit gezamenlijke keukens gezorgd voor voedsel voor alle mensen in vluchtelingenkamp Abu-Talib in de stad El Fasher. ZOA hielp daarmee 1.744 mensen op de vlucht.
In Dar el Salam voorzag ZOA 1369 ontheemde mensen van drinkwater in vier scholen die momenteel worden gebruikt als opvangcentra. Ook bouwde ZOA zestien tijdelijke sanitaire voorzieningen in deze centra. Aan 700 mensen werden daar hygiënepakketten uitgedeeld. Ook ontvingen 1349 mensen in de centra gedurende een dag informatie over hygiëne.
In de deelstaat Gedaref bereikte de noodhulp van ZOA ongeveer 274.188 mensen. Omdat zoveel mensen naar dit gebied gevlucht zijn, is de druk op de voorzieningen er groot. Vooral toegang tot voedsel, water, sanitaire voorzieningen, hygiëne en gezondheidszorg zijn schaarse en cruciale behoeften. ZOA-medewerkers hebben zich juist daar de afgelopen maanden voor ingezet.
Zo zijn watervoorzieningssystemen hersteld en gemoderniseerd in de plaatsen Gadaref en Alrahad. Ook zorgde ZOA ervoor dat 4.318 mensen in dertien vluchtelingenkampen in de stad Gedaref water kregen via een transport.
In de plaatsen Madeinat Al Gedaref en Ar Rahad deelde ZOA onder meer hygiënekits uit. En in het vluchtelingenkamp Wad Elhoory werden kant-en-klaarmaaltijden verstrekt aan ontheemden.
“De uitdagingen bij het verlenen van noodhulp in Sudan zijn enorm, maar de nood is dat ook”, zegt Mahlet. “De hulp die we bieden, is hard nodig.”
Samen willen we de mensen in Sudan niet opgeven en helpen met wat we kunnen. Voedsel is nu het belangrijkste. Help je mee met een gift?