Wat is er aan de hand in Tigray?

Een humanitaire crisis van ongekende omvang treft de regio Tigray in het noorden van Ethiopië. Van november 2020 tot november 2022 waren massamoorden, seksueel geweld, plunderingen en hongersnood aan de orde van de dag. Inwoners kampen nu met de gevolgen van een oorlog die verborgen bleef.

7 augustus 2023

Humanitaire crisis in Tigray

De oorlog die verborgen bleef

In Tigray, een semi-autonome regio in het Oost-Afrikaanse land Ethiopië, werd twee jaar lang hevig gevochten. Het oorlogsgeweld kostte honderdduizenden mensen het leven. Nog veel meer mensen kampen nu met trauma’s door de gewelddadige moorden en verkrachtingen. Humanitaire werkers en journalisten kregen nauwelijks toegang tot het gebied. En zo bleef de oorlog verborgen.

1. Hoe is het conflict in Tigray ontstaan?

In 2020 liep de spanning op tussen de regionale overheid van Tigray en de centrale Ethiopische regering. Er waren verkiezingen gepland, maar de regering stelde die uit vanwege de coronapandemie. TPLF (Tigray People's Liberation Front), de partij die bijna dertig jaar aan de macht was in Ethiopië, was verbolgen over dit uitstel.

In november 2020 braken er gevechten uit tussen het nationale leger en het regionale leger. De noodtoestand werd uitgeroepen en de TPLF werd tot vijand verklaard. TPLF wilde de macht herstellen en Tigray autonoom verklaren. Niemand kon voorzien dat het conflict zo uit de hand zou lopen.

2. Wat is sindsdien gebeurd in Tigray?

Troepen uit buurland Eritrea, Amhaarse milities – afkomstig van de zuidelijke buurprovincie van Tigray – en andere splintergroeperingen mengden zich in de strijd en kregen een deel van het gebied in handen.

Honderdduizenden Ethiopiërs sloegen op de vlucht voor het extreme geweld en plunderingen. Ze moesten alles achterlaten, vaak halsoverkop. Banken werden gesloten; de toevoer van voedsel beperkt. Miljoenen mensen in Tigray konden nauwelijks overleven door gebrek aan voedsel en water. Journalisten werd geen toegang verleend. Zo wist bijna niemand wat voor drama’s zich in Tigray afspeelden.

Na een aantal mislukte pogingen tekenden de Ethiopische regering en de rebellengroepen een wapenstilstand in november 2022. Sindsdien gaat de regio langzaam weer open voor de buitenwereld. De verhalen over wat zich tijdens de oorlog heeft afgespeeld zijn ronduit verschrikkelijk. Alle strijdende partijen maakten zich schuldig aan oorlogsmisdaden. Mensen werden massaal vermoord, verkracht en beroofd.

3. Waarom vluchten mensen niet naar veilige gebieden buiten Tigray?

Ethiopië is een lappendeken van volkeren en groepen en Tigrayers zijn niet overal welkom. Er zijn veel etnische conflicten en het land is kwetsbaar voor droogte, overstromingen en de uitbraak van besmettelijke ziektes. Dat zet de sociale verhoudingen op scherp.

Op een bevolking van 6 miljoen Tigrayers zijn miljoenen mensen ontheemd. Zo’n 70.000 mensen zijn naar Sudan gevlucht. Maar in dat land is in april dit jaar ook een conflict uitgebroken, waardoor mensen er niet meer veilig zijn.

4. Wat zijn nu de grootste noden?

De vluchtelingen en ontheemden uit Tigray hebben werkelijk gebrek aan alles: schoon drinkwater, voedsel, onderdak, kleding en matrassen om op te slapen. Ook nu nog zitten veel mensen onder erbarmelijke omstandigheden in verlaten schoolgebouwen. Of ze slapen onder de blote hemel.

Daarnaast kampen honderdduizenden mensen met enorme trauma’s. Gezinnen zijn uit elkaar gescheurd. Veel ouders zijn hun kinderen kwijt, en kinderen hun ouders. Talloze vrouwen zijn herhaaldelijk verkracht. Onnoemelijk veel mensen zijn al hun bezittingen kwijtgeraakt en rouwen om het verlies van dierbaren.

5. Wat doet ZOA in Ethiopië?

ZOA zit toch al in Ethiopië? Dat klopt, ZOA werkt al sinds 1993 in Ethiopië. ZOA biedt ondersteuning aan vluchtelingen, ontheemden en de kwetsbare lokale bevolking. Ethiopië vangt veel vluchtelingen op uit buurlanden als Eritrea, Zuid-Sudan en Somalië.

In de meest noordelijke kampen in Tigray zaten vooral Eritrese vluchtelingen. In november 2020 werden 300 Eritrese vluchtelingen in het kamp in Hitsats vermoord. Het kantoor van ZOA in Hitsats werd geplunderd; een collega is omgekomen.

Toch zijn lokale ZOA-medewerkers tijdens het twee jaar durende conflict doorgegaan met hun werk – zo goed en zo kwaad als dat ging. Afgesloten van de buitenwereld probeerden ze er te zijn voor landgenoten in nood.

6. Hoe helpt ZOA in Tigray?

Tijdens het conflict zette ZOA een noodhulpkantoor op in de hoofdstad Mek'elle. Daar werkt ZOA samen met andere hulporganisaties in de Dutch Relief Alliance. ZOA zorgt onder meer voor schoon drinkwater, voedselvoorziening, sanitaire voorzieningen en andere benodigdheden als matrassen, potten en pannen.

Het werk in de vluchtelingenkampen gaat, ook na de wapenstilstand, gewoon door. ZOA helpt in Tigray om ontheemden uit het westen te helpen, maar ook lokale mensen die daar alles zijn kwijtgeraakt.

Samen zijn we er voor de mensen in Tigray. Zij hebben werkelijk gebrek aan alles: schoon drinkwater, voedsel, onderdak, kleding en een plek om te slapen. Help je mee zodat zij er niet alleen voor staan?

Doneer en help mensen in nood

De nood in Tigray is enorm. Er is veel voedsel, water en onderdak nodig. Dankzij jouw gift kunnen we naast mensen staan in Tigray en andere crisisgebieden wereldwijd.