Doneren

Welke keuzes maak je bij noodhulp?

Na een ramp is er vaak behoefte aan alles: water, voedsel, onderdak, psychische hulp... Waar begin je nou mee en hoe kies je wie je helpt? We vroegen het noodhulpverlener Hielke Zantema.

Lees meer
22 mei 2023

Noodhulpverlener Hielke over de keuzes

Behoefte aan alles na een ramp

ZOA's noodhulpteam staat altijd paraat om mensen snel te kunnen helpen na een ramp. Één van deze noodhulpverleners is Hielke Zantema. Na een ramp is hij vaak een van de eerste medewerkers die het vliegtuig of de trein pakt om naar het getroffen gebied te reizen. Welke keuzes moeten gemaakt worden in de eerste momenten na een ramp? Hielke vertelt:

"De eerste keuzes maken we in Nederland al. Hoe groot is de ramp? In hoeverre is het getroffen land zelf in staat om hun mensen te helpen? Kunnen we er komen en hoe houden we onze medewerkers veilig? Ook kijken we naar wat de noden zijn. Is ZOA's expertise echt een toegevoegde waarde of zijn er al veel organisaties actief? En in dat geval, is er een ander getroffen gebied waar minder aandacht voor is?"

"Natuurlijk kijken we ook naar onze capaciteit. Gelukkig heeft ZOA een noodhulpteam dat altijd paraat staat om in actie te komen. Maar soms gebeuren er zoveel rampen tegelijkertijd, dat we het met ons eigen team niet in gang kunnen zetten. in dat geval schakelen we tijdelijk extra externe krachten in."

"Eenmaal in het gebied aangekomen doen we een zogenoemde needs assessment. Dat houdt in dat we met veel getroffen mensen praten en hen rechtstreeks vragen wat ze nu nodig hebben, op welke manier ze hulp willen ontvangen en hoe ze daar zelf ook een rol in kunnen spelen. Zo geven we mensen zelf een stem en een bepalende rol in het ontvangen van hulp. Zelf kunnen ze namelijk het best inschatten wat ze nu nodig hebben, wat soms anders is dan wij zouden denken. Zoals in Oekraïne, waar in juni mensen al massaal aan ons vroegen hen te helpen hun huis te repareren, omdat de winter snel zou komen."

"Vervolgens volgt één van de lastigste vragen in mijn werk als noodhulpverlener. Aan wie gaan we de hulp verlenen? En daarmee ook: aan wie niet? Helaas kunnen we niet iedereen helpen omdat we vaak een beperkt budget hebben. Dus moeten we strenge selectiecriteria vaststellen om de meest kwetsbare mensen te kunnen bereiken. Dit zijn vaak bijvoorbeeld gezinnen met een alleenstaande ouder, ouderen of mensen met een handicap. Ook stemmen we natuurlijk goed af met andere organisaties als die in het gebied zijn, om te zorgen dat iedereen bereikt wordt en niemand dubbele, of juist geen hulp krijgt."

"Wat uit de needs assessment komt, en dus de hoogste noden zijn, is waar we het eerst mee gaan helpen. Wanneer er nog een functionerende markt is, helpen we mensen met vouchers waarmee ze zelf kunnen kopen wat ze nodig hebben. Voor de een zullen dit misschien materialen zijn om een huis te repareren, terwijl een ander juist medicijnen nodig heeft. En wanneer we met spullen of voedsel helpen, kopen we dit zo lokaal mogelijk in, om de economie niet te verstoren. "

"Kortom: er is geen vooraf vastgestelde manier waarop we noodhulp verlenen. Elke ramp vraagt om een eigen aanpak en het belangrijkst voor ons is dat we mensen zelf een stem geven. Zo weten we zeker dat we de hulp verlenen die écht het hardst nodig is. "

Help mee en laat mensen er bij een ramp niet alleen voor staan