Wereldvluchtelingendag vieren. Is dat geen contradictio in terminis? “Zeker niet”, stelt Dinah Nabaweesi, manager van projecten voor groene energie in de westelijke Nijl-regio bij ZOA Uganda. “Wij vieren deze dag samen met de vluchtelingen, om ze aan te sporen nieuwe dingen te doen en te bemoedigen in het opbouwen van een betere toekomst in een veilige omgeving.”
Wereldvluchtelingendag: denk aan het klimaat
‘Wie je ook bent, waar je ook bent: je hebt altijd recht op veiligheid terwijl je het milieu beschermt en spaart’. Met dit thema viert ZOA in Uganda Wereldvluchtelingendag op 20 juni. Iedereen moet zijn verantwoordelijkheid nemen om klimaatverandering tegen te gaan, vindt ZOA. Zélfs als je zelf een vluchteling bent.
17 juni 2022
Wereldvluchtelingendag uganda
'Wie en waar ook: spaar het milieu'
Het is 20 juni: Wereldvluchtelingendag. ZOA in Uganda grijpt deze dag aan om aandacht te vragen voor het groeiende aantal klimaatvluchtelingen. In verschillende vluchtelingenkampen in het land worden vandaag bomen geplant, duurzame producten gepresenteerd en toespraken gehouden om mensen bewust te maken van klimaatverandering. Iedereen heeft een rol in het sparen van het milieu, stelt ZOA in Uganda. Oók vluchtelingen.
Veel vluchtelingen komen depressief in de kampen aan; de meesten uit Zuid-Sudan, DR Congo en Somalië. “Met veel verdriet en intense verhalen”, zegt Dinah. “Ze hebben bemoediging en versterking nodig. Daarom vieren we deze dag met allerlei activiteiten die gericht zijn op positieve stappen die we kunnen zetten om onze omgeving te sparen."
De regering van Uganda en UNHCR willen Wereldvluchtelingendag dit jaar aangrijpen om Ugandezen en vluchtelingen in het land bewust te maken van de noodzaak om hun omgeving te beschermen. In verschillende vluchtelingenkampen in het land, waaronder de westelijke Nijl-regio, worden vandaag bomen geplant en duurzame producten gepresenteerd, maar ook marathons gelopen en traditionele dansen opgevoerd. In toespraken wordt iedereen opgeroepen verantwoordelijkheid te nemen in het tegengaan van klimaatverandering.
“Het maakt niet uit wie je bent of waar je bent”, zegt Dinah. “Iedereen heeft een rol in het sparen van het milieu. Oók wie zelf een vluchteling is, al dan niet als gevolg van klimaatverandering.”
Irrigatiesysteem
Het aansporen van vluchtelingen om zich weerbaar te maken tegen klimaatverandering gebeurt niet alleen op Wereldvluchtelingendag. ZOA Uganda draagt met groene energie projecten bij aan het behoud van het milieu in de regio’s waar vluchtelingen worden opgevangen. Daarbij richt ZOA zich op boeren, maar ook op niet-agrarische huishoudens van vluchtelingen en vaste bewoners van het gebied. De projecten helpen hen om te gaan met veranderingen in het klimaat, en tegelijk hun eigen omgeving te sparen.
Een irrigatiesysteem op zonne-energie bijvoorbeeld helpt boeren om hun land in de droogte te kunnen blijven bewerken. “Het regenseizoen is hier onvoorspelbaar geworden en niet betrouwbaar meer”, vertelt Dinah. “Met irrigatie is het toch mogelijk bepaalde snelgroeiende gewassen goed te laten groeien.”
De zonnepanelen leveren energie op die in batterijen wordt opgeslagen. Die wordt vervolgens omgezet in bruikbare stroom om water uit bronnen te pompen en via buizen of pijpen te verdelen over het land.
Het systeem kost, afhankelijk van de grootte van het land, tussen de 950 en 2850 euro. Van dit bedrag betaalt ZOA 60 procent; de boeren zelf 40 procent, vaak met leningen die ze gezamenlijk via een spaargroep met andere boeren kunnen afsluiten. “Het is een prachtige oplossing om landbouw te kunnen blijven bedrijven, ondanks de klimaatveranderingen in het gebied”, vertelt Dinah.
Cassave schil
Huishoudens in vluchtelingenkampen en daarbuiten zijn gebaat bij de lampen op zonne-energie die ZOA aanbiedt. Die vervangen de veelgebruikte petroleum lantaarns. “Die zijn vervuilend en onveilig”, zegt Dinah. “Net als de niet-duurzame manier waarop de meeste mensen hun eten koken: op open vuur met brandhout of houtskool.”
ZOA traint mensen daarom in een nieuwe, efficiëntere manier van houtskool produceren waarvoor veel minder bomen gekapt hoeven te worden. De vervuiling van de lucht wordt zo fors gereduceerd. Er zijn ook alternatieven voor het gebruik van houtskool of brandhout. Met briketten gemaakt van organisch afval is helemaal geen bomenkap meer nodig.
ZOA leert mensen ook hoe ze deze briketten kunnen maken. “Met de schil van cassave bijvoorbeeld”, legt Dinah uit. “Die wordt normaal weggegooid en is overal voorhanden in deze regio.”
Tegelijk wordt het gebruik van energiebesparende fornuizen gestimuleerd. “We leren mensen hoe ze die zelf kunnen bouwen van materialen uit de natuur. En we stimuleren huishoudens om zelf snelgroeiende bomen te planten, voor hoogproductieve houtskoolproducten of brandhout.”
Niet terugdeinzen
Dinah is enthousiast over deze projecten, die mensen in vluchtelingenkampen maar ook daarbuiten helpen een duurzaam bestaan op te bouwen terwijl ze hun omgeving sparen. “Deze projecten pakken echte problemen aan binnen de gemeenschap”, zegt ze. “Ontbossing is een groot probleem, vooral in gebieden waar vluchtelingen worden opgevangen. Je kunt nooit genoeg bomen planten om dat tegen te gaan. Deze projecten zorgen ervoor dat er fors minder gekapt hoeft te worden.”
Het gebruik van zonne-energie ziet ze daarnaast als dé oplossing voor de hoge brandstofprijzen, die ook mensen in Uganda parten speelt. “We zouden dit soort projecten op veel grotere schaal moeten kunnen inzetten”, stelt ze. “Uganda, en de hele wereld, heeft het hard nodig. Klimaatverandering is een groot probleem, waar we niet voor terug kunnen deinzen.”
ZOA is er voor klimaatvluchtelingen. Jij ook? Zorg dan voor je omgeving en steun ZOA bij de hulp aan mensen die getroffen zijn door klimaatverandering.
Doneer en help mensen weerbaar worden tegen de gevolgen van klimaatverandering
Samen kunnen we kwetsbare mensen helpen om te gaan met de veranderende klimaatomstandigheden, zodat ze niet hoeven te vluchten. Mogen ze rekenen op jouw steun?