Mini-gasfornuisjes maken in Burkina Faso

5 feiten over de situatie in Burkina Faso

Het was lange tijd een baken van veiligheid in het westen van Afrika: Burkina Faso. Mensen gingen er zelfs naartoe op vakantie, maar sinds 2016 verkeert het land in een enorme humanitaire crisis. Vijf feiten over de situatie in Burkina Faso anno 2025 met toelichting van Else Lotte Faasse, die voor ZOA betrokken is bij het werk dat we daar doen.

16 juni 2025

1. Politieke instabiliteit

In 2022 vonden er in acht maanden tijd maar liefst twee staatsgrepen plaats. Met de eerste staatsgreep werd de huidige president afgezet en tijdens de meest recente staatsgreep werd de interim-president afgezet en kwam er een militair regime dat sindsdien aan de macht is.

Daarnaast verkeert het land in een diepe veiligheidscrisis en zijn er veel aanslagen door gewapende groepen. Else Lotte legt uit: "Deze zijn nauwelijks in het nieuws. Dat komt deels omdat de overheid graag wil dat de mensen weer terugkeren naar hun dorpen, maar ook omdat ze geen angst wil zaaien." Zo’n 40 procent van Burkina Faso is buiten controle van de huidige overheid doordat gewapende groepen in de regio steeds verder oprukken.

2. Grote vluchtelingenstroom

In het land zelf zijn nu zeker 2 miljoen mensen op de vlucht voor conflict, geweld en terroristische dreiging. Dorpen worden aangevallen, verjaagd, of er wordt een ultimatum gegeven. Else Lotte geeft aan: "Er wordt dan bijvoorbeeld gezegd dat de mensen in het dorp voor 12:00 daar weg moeten, omdat anders het dorp wordt aangevallen. Die mensen vluchten dan weg. Veel mensen zijn al meerdere malen gevlucht. Daarbovenop komen nog een groot aantal mensen op de vlucht uit Mali: zo'n 30 tot 40 duizend vluchtelingen.

Het is moeilijk om zicht te krijgen op de exacte vluchtelingenstroom in het land. Dat komt door de aanhoudende aanslagen en het feit dat hier maar weinig over gedeeld wordt.

3. Klimaatverandering treft Burkina Faso hard

De Sahel regio waar Burkina Faso onder valt, is heel kwetsbaar voor de invloeden van klimaatverandering. Kenmerkend voor deze regio is de droogte. De gevolgen van klimaatverandering zijn in Burkina Faso goed zichtbaar. Temperaturen stijgen, de droogte wordt alleen maar erger, het regenseizoen korter en de druk op de voorzieningen neemt toe. .

4. Grootste problemen in het noorden en oosten van Burkina Faso

Met name in de noordelijke en oostelijke regio's van Burkina Faso stapelen problemen zich op. Er zijn veel aanslagen, mensen zijn er op de vlucht en er is weinig toegang tot water en voedsel. De schaarse bronnen in het land worden door de vluchtelingenstromen gedeeld met meer mensen.

"Op dit moment is er vooral behoefte aan voedsel, maar ook aan brandstof om mee te koken", geeft Else Lotte aan. Dat geeft een grote druk op die schaarse bronnen. Bomen worden bijvoorbeeld in een rap tempo gekapt, want iedereen wil hout als brandstof. Maar dat is op haar beurt weer slecht voor het klimaat en kan leiden tot spanningen tussen bevolkingsgroepen.

Else Lotte vertelt dat ZOA daar een oplossing voor heeft: "We delen verplaatsbare mini-gasfornuizen uit die we in de regio zelf laten maken. Voor zo'n gasfornuisje is veel minder hout nodig. Daarnaast trainen we mensen om een variant op dat fornhuis te bouwen van grond, water, kleine takjes en ezelstront. Die kennis kunnen mensen dan ook weer meenemen als ze noodgedwongen moeten verplaatsen."

5. Wantrouwen onder de bevolking

Naast een tekort aan voedsel, water en brandstof speelt er nog een ander probleem. Dat heeft vooral te maken met spanningen tussen bevolkingsgroepen, maar ook tussen mensen die op de vlucht zijn en de gastgemeenschap. Door de interne dreiging en veiligheidssituatie heerst er wantrouwen onder de bevolking. Mensen weten niet meer wie ze kunnen vertrouwen en wie niet.

Het wantrouwen naar mensen op de vlucht is soms heel groot. Zij worden soms gezien als een bedreiging, terwijl ze zelf slachtoffer zijn van aanslagen. Ze worden verjaagd uit hun regio, maar worden lastig opgenomen in gemeenschappen waar ze naartoe vluchten. Else Lotte legt uit: "Ze denken: jij hoort misschien bij die groep en als je nu naast mij woont, dan ben ik bang. Dat is heel begrijpelijk, maar maakt het conflict wel erg ingewikkeld."

Hoewel er in Burkina Faso veel tekorten zijn, wil de overheid dat organisaties niet alleen focussen op noodhulp, maar ook op wederopbouw. Daarom helpt ZOA in de noordelijke Sahel regio met het uitdelen van geiten. Mensen die gevlucht zijn in de regio - en vaak van oorsprong herder zijn - moesten huis, haard en vee achterlaten. Zij krijgen van ZOA twee geiten: een mannetje en een vrouwtje. Deze kunnen ze fokken om weer iets opbouwen voor de toekomst. In de Nord regio, investeert ZOA naast voedselhulp in training, zuinige gasfornuizen en sociale cohesie voor een blijvende impact.

ZOA werkt in Burkina Faso samen met Woord en Daad, maar ook met de lokale christelijke partner: 'CREDO'. Benieuwd naar hoe ze samenwerken?

Lees hier meer

Doneer en help mensen in Burkina Faso

Ik wil er samen met ZOA zijn om mensen in Burkina Faso en andere crisisgebieden te helpen.