Duizenden vluchtelingen op de vlucht voor oorlog en geweld in Sudan, zijn neergestreken in de regio Kiryandongo in Uganda. Het ZOA Business Ambassador (ZBA) team Uganda helpt met hun levensonderhoud, zowel van de vluchtelingen als van de gastgemeenschap nabij de nederzetting. Vooral vrouwen en jongeren ontvangen trainingen en support voor hun start-ups.
Een ondernemersgroep van ZOA - ZBA Uganda-team 2 - helpt actief mee in het project Kiryandongo. Hun hulp is enorm welkom. De escalerende oorlog in Sudan heeft namelijk geleid tot een forse toename van vluchtelingen in Uganda. De meesten van hen zijn opgevangen in de vluchtelingennederzetting Kiryandongo, die momenteel onderdak biedt aan bijna 140.000 vluchtelingen. Daar is onder meer gebrek aan voedsel, schoon drinkwater en latrines.
Andere problemen zijn er op gebied van:
Kwetsbaarheid. Een derde van de bevolking leeft met een beperking. Daarnaast vormen vrouwen en kinderen 78% van de bevolking.
ZOA gelooft dat mensen uitstekend zelf in staat zijn om hun prioriteiten aan te geven en oplossingen te vinden. Bij dit project gaat het om vluchtelingen uit Sudan en andere vluchtelingen uit landen als Rwanda en Zuid-Sudan, alsmede leden van de gastgemeenschap. Zij worden uitgedaagd om met een groep een businesscase te maken voor een onderneming, zoals een kippenhouderij of het verbouwen van een bepaald gewas. De beste en meest duurzame plannen krijgen een startkapitaal uit het fonds van de ondernemersgroep. Daarnaast krijgen vluchtelingen onder meer therapie om hun trauma's te verwerken. Vrouwen, jongeren en mensen met een beperking ontvangen een training en steun voor hun start-up.
Door deze aanpak kunnen mensen zelf besluiten nemen over hun eigen leven en daarbij initiatieven ontplooien die bij ze past. Dit helpt de sociale cohesie (samenwerking), eigenaarschap (verantwoordelijkheid) en zelfredzaamheid op de lange termijn. Zo kunnen zowel vluchtelingen als leden van de gastgemeenschap zelf de meest urgente noden en prioriteiten aanpakken. Of het nu gaat om levensonderhoud, mentale gezondheid, schoon drinkwater en hygiëne, onderwijs of iets anders.
In totaal kunnen ongeveer 1.170 mensen hiermee aan de slag, indirect worden 3.675 gezinsleden bereikt. Zo'n 120 jongeren en mensen met een beperking ontvangen vaardigheidstrainingen en ondersteuning bij hun start-up. 35 groepen krijgen financiële ondersteuning en training (Group Cash Transfers); iedere groep bestaat uit 30 personen.
Ahmed is één van hen. Hij vluchtte voor het geweld in Sudan. Zijn dorp in Zuid-Darfur werd verwoest en hij onderging martelingen, waardoor zijn rechterhand gebroken en ontwricht raakte. Ahmed kwam terecht in het Ugandese kamp Kiryandongo en na een paar weken kreeg hij een stuk grond toegewezen. Maar de ontwrichting van Ahmeds hand blijft een belangrijk obstakel voor zijn zelfredzaamheid. Het bouwen van een huis is bijvoorbeeld onmogelijk.
Toch gelooft hij dat hij zijn talenten op andere manieren kan inzetten. “Ik wil hard werken en een beter leven voor mezelf opbouwen. Met een klein bedrijf of hulp bij de landbouw kan ik voor mezelf zorgen en niet voor altijd afhankelijk zijn van hulp.”
Ondernemer Peter Koelewijn en zijn vrouw Alies:
