‘We dachten dat een kind met een beperking niet naar school kon gaan’

In gemeenschappen in Burundi worden mensen met een beperking vaak 'ikimuga' genoemd. Het is een woord dat verwijst naar een ‘ding’, iets dat kapot is. In het gezin van Athanasie is dat niet het geval. Haar twee jongste kinderen met een beperking gaan naar school en zijn waardevolle gezinsleden. Athanasie zet zich in om ook in andere gemeenschappen verandering te brengen.

2 december 2022

inclusie in burundi

Verandering brengen in de gemeenschap, stap voor stap

Vier grote tekeningen hangen aan de muur in Athanasie’s bescheiden huis, in het noorden van Burundi. De tekeningen vormen een gedetailleerd plan van activiteiten, inkomsten en uitgaven van het huishouden. Een plan waarbij alle gezinsleden betrokken zijn, ook de kinderen. Athanasie en haar familie maakten de tekeningen als onderdeel van de PIP-training (Integrated Farm Planning) die ze volgden via het We are Able! programma. Zes hulporganisaties, waaronder ZOA, werken in dit vijfjarige programma samen om positie van mensen met een beperking in zes landen in Afrika duurzaam te versterken.

Inclusieve PIP-aanpak

"De eerste tekening is het oorspronkelijke beeld van ons huishouden," legt Athanasie uit. "We tekenden welke middelen we hebben, zoals bananenbomen en gewas dat op het land groeit. De andere tekening is ons actieplan met activiteiten. We doorlopen dit actieplan stap voor stap om te komen tot de tekening die onze toekomstvisie verbeeldt.

Athanasie's kleine huis is omgeven door groene heuvels. Bijna 90 procent van de Burundese bevolking is voor levensonderhoud volledig afhankelijk van de landbouw, zo ook de familie van Athanasie. Burundi is echter een van de dichtstbevolkte landen ter wereld. Met slechts een klein stukje landbouwgrond kunnen veel mensen niet rondkomen.

Het enige wat Athanasie haar kinderen toewenst is een goede toekomst. Het gezin greep de kans aan om hun landbouwproductie te verbeteren door de inclusieve PIP-aanpak in hun huishouden toe te passen als onderdeel van het We are Able! programma. Met deze aanpak worden huishoudens uitgedaagd om hun ideeën voor de komende jaren te visualiseren. We are Able! paste de PIP-aanpak aan om ook mensen met een beperking erbij te betrekken, zodat zij actief kunnen deelnemen aan het realiseren van een gezamenlijke visie op hun levensonderhoud.

Net als wij

De verandering die de familie ziet in hun huishouden is enorm. "Voor de PIP-training hielden we niet volledig rekening met de kinderen met een handicap in ons huishouden," herinnert Athanasie zich. "Nu zien we dat mensen met een beperking net zo zijn als wij. We dachten dat een kind met een beperking niet naar school kon gaan. We dachten dat ze hun hele leven thuis zouden blijven. Na de training zagen we dat kinderen met een beperking veel kunnen. Onze kinderen kunnen studeren of het land bewerken."

Voordat het gezin de PIP-training volgde, vond er geen dialoog plaats in het huishouden. "Nu zitten we als gezin bij elkaar om plannen te maken," vertelt Athanasie. "We willen een inclusief huishouden zijn. Tijdens het traject hebben we geïnvesteerd in kippen en een moestuin."

De gemeenschap veranderen

Sinds de training spreekt Athanasie met andere huishoudens over inclusie van mensen met een beperking. "We hebben meer dan tien huishoudens met mensen met een handicap bereikt. Stap voor stap veranderen we de gemeenschap, zodat mensen met een handicap niet als een probleem worden gezien, maar als waardevolle leden. Zodat ze genoemd worden bij de naam die hun ouders hen hebben gegeven, en niet ikimuga."

We are Able!

We are Able! is een vijfjarig programma, waarin mensen met een beperking duurzaam op weg worden geholpen naar een volwaardige plek in hun samenleving, zodat zij meer voedselzekerheid hebben. Het project loopt van 2021 tot en met 2026. We are Able! wordt gefinancierd door het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken onder de Power of Voices Partnerships for Strengthening Civil Society.

Lees hier meer over We are Able!